เคนโด้ การถ่ายทอดวิถีแห่งดาบซามูไรโบราณผ่านการกีฬา

ซามูไร ถือเป็นนักดาบที่โด่งดังที่สุดกลุ่มหนึ่งในโลกใบนี้ และศิลปะการใช้ดาบของเหล่าซามูไรนั้นก็นับเป็นศิลปะการใช้ดาบชั้นสูงทั้งสิ้น ซึ่งมีทั้งความสงบ ความรวดเร็ว และทรงประสิทธิภาพอย่างที่สุด ซึ่งเมื่อหลังจากหมดยุคที่ผู้คนทำการต่อสู้กันด้วยดาบแล้ว ศิลปะการใช้ดาบของเหล่าซามูไรก็ยังคงมีการสืบทอดกันเรื่อยมา แต่เปลี่ยนจากการใช้เพื่อการห้ำหั่นเอาชีวิตกันมาเป็นลักษณะของศิลปะการป้องกันตัวผ่านกีฬาอย่าง “เคนโด้” นั่นเอง กีฬาเคนโด้ ซึ่งมีความหมายตรงตัวว่า “วิถีแห่งดาบ” นั้น มีต้นกำเนิดมาตั้งแต่สมัยโบราณของญี่ปุ่นเลยทีเดียว โดยย้อนกลับไปนักดาบสมัยโบราณได้ก่อตั้งสำนักเพื่อสอนศิลปะการต่อสู้ขึ้นชื่อว่า เคนจูซึ ซึ่งถือเป็นรากฐานสำคัญของการฝึกเคนโด้มาจนถึงปัจจุบัน เพราะในสำนักแห่งนี้มีการสอนเคนโด้ชนิดหนึ่งที่เรียกกันว่า

คูราช กีฬาการต่อสู้ของจอมพลังที่มีต้นกำเนิดจากจากอุซเบกิสถาน

ถ้าจะถามถึงความภาคภูมิใจจากทางฝั่งทวีปเอเชียของเรา สิ่งหนึ่งที่เป็นที่เชิดหน้าชูตามากที่สุดก็คือในเรื่องของศิลปะการต่อสู้นั่นเอง เพราะในเรื่องนี้ทางฝั่งบ้านเรามีการต่อสู้มากมายหลายแขนงที่กลายมาเป็นกีฬายอดนิยมของคนทั้งโลกในปัจจุบัน ไม่ว่าจะเป็นมวยไทย เทควันโด ยูโด กังฟู และอื่น ๆ อีกมากมาย และอีกหนึ่งชนิดกีฬาการต่อสู้จากเอเชียที่กำลังได้รับความนิยมจากชาวโลกมากขึ้นเรื่อย ๆ ก็คือศิลปะการต่อสู้สัญชาติอุซเบกิสถานอย่างกีฬา “คูราช” นั่นเอง กีฬาคูราชนั้นเป็นอีกหนึ่งของกีฬาการต่อสู้ที่มีมาอย่างยาวนาน ซึ่งถือกำเนิดขึ้นมาเกินกว่า 3000 ปี บนแผ่นดินแถบเอเชียกลาง

คาราเต้ ศิลปะการต่อสู้ด้วยมือเปล่าของชาวอาทิตย์อุทัย

สำหรับมหกรรมการแข่งขันกีฬาแห่งมวลมนุษย์อย่างโอลิมปิกฉบับแดนอาทิตย์อุทัย หรือโอลิมปิกโตเกียว 2020 ที่กำลังจะถึงนี้ มีอีกหนึ่งศิลปะการต่อสู้จากทวีปเอเชียอีกชนิดหนึ่งที่กำลังจะได้รับเกียรติให้บรรจุเข้าสู่การแข่งขันรายการที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในโลกรายการนี้ นั่นก็คือกีฬาคาราเต้ ศิลปะการต่อสู้ด้วยมือเปล่า ซึ่งเป็นหนึ่งในศิลปะการต่อสู้ประจำชาติของชาติเจ้าภาพที่ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายนั่นเอง สำหรับกีฬาคาราเต้นั่นมีต้นกำเนิดมาจากหมู่เกาะโอกินาว่า ซึ่งแต่เดิมมีความสัมพันธ์ติดต่อค้าขายกับประเทศจีนและเป็นดินแดนที่แย่งชิงกันระหว่างทั้งสองประเทศคือจีนกับญี่ปุ่น ดังนั้นด้วยความสัมพันธ์ที่มีมากับจีนทำให้มีการนำเอาศิลปะการต่อสู้จีนอย่างเคนโปเข้ามาสู่หมู่เกาะโอกินาว่า แล้วถูกนำมาผสมผสานเข้ากับศิลปะการต่อสู้ดั้งเดิมของท้องถิ่นทำให้กลายมาเป็นวิชาการต่อสู้ที่เรียกว่าคาราเต้ขึ้นมา และเมื่อหมู่เกาะโอกินาว่าถูกผนวกเข้าเป็นประเทศเดียวกับทางญี่ปุ่นจึงทำให้คาราเต้กลายเป็นศิลปะการต่อสู้ของญี่ปุ่นและถูกพัฒนาเข้ามาสู่รูปแบบของการกีฬาดังเช่นในปัจจุบัน แต่ก็ยังคงมีการสืบทอดคาราเต้ที่เป็นรูปแบบดั้งเดิมอยู่ในหมู่เกาะโอกินาว่าอยู่เช่นกัน ซึ่งก็ได้รับความนิยมไม่แพ้กันเพราะถือเป็นการเข้าถึงรากเหง้าของคนที่รักกีฬาประเภทนี้ด้วยนั่นเอง คาราเต้นั้นเป็นกีฬาต่อสู้ที่ได้รับความนิยมมากอีกชนิดหนึ่ง และมีการแข่งขันในระดับนานาชาติทั้งระดับทวีปและระดับโลกมาแล้ว เพียงแต่ว่ายังไม่สามารถบรรจุเข้าสู่การแข่งขันระดับโอลิมปิกได้เท่านั้นเอง ดังนั้นเมื่อญี่ปุ่นซึ่งเป็นเจ้าของศิลปะการต่อสู้แขนงนี้และได้สิทธิ์เลือกบรรจุชนิดกีฬาใหม่เข้าสู่การแข่งขัน ญี่ปุ่นจึงไม่ลังเลเลยที่จะชี้ไปยังคาราเต้ซึ่งเป็นหนึ่งในความภาคภูมิใจของชาติให้เข้าไปสู่การแข่งขันรายการใหญ่นี้เป็นครั้งแรกเสียที

ตะกร้อลอดห่วง ลีลาตะกร้อแบบไทย ที่ได้รับความนิยมไปในระดับนานาชาติ

เป็นที่รู้กันดีว่ากีฬายอดนิยมอย่างกีฬา “เซปักตะกร้อ” นั้น เป็นการผสมผสานเอาการละเล่นของประเทศไทยเรากับทางประเทศมาเลเซียเข้าด้วยกัน คือการละเล่นของทางฝั่งมาเลย์ที่เรียกว่า “เซปัก” กับการละเล่น “ตะกร้อ” ที่เป็นกีฬาที่นิยมเล่นกันมาในประเทศเรานับตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา ดังนั้นก่อนที่จะนำตะกร้อมาเล่นในรูปแบบเซปักนั้นตะกร้อที่เป็นรูปแบบของไทยแท้ ๆ ที่เป็นที่นิยมมาตั้งแต่โบราณก็คือ “ตะกร้อลอดห่วง” นั่นเอง การเล่นตะกร้อลอดห่วงนั้นถึงแม้ว่าจะไม่ได้เป็นกีฬาที่สนุกตื่นเต้นกับการทำแต้มเชือดเฉือนกันแบบเซปักตะกร้อ แต่เสน่ห์ของตะกร้อแบบไทย ๆ ชนิดนี้จะไปอยู่ตรงความสวยงามของท่วงท่าต่าง ๆ ที่ใช้ในการทำคะแนน

ฮับกีโด (Hapkido) ศิลปะการต่อสู้ที่แสดงถึงวัฒนธรรมของชนชาติเกาหลี

หากใครเคยดูภาพยนตร์สัญชาติเกาหลีบางเรื่อง อาจจะเคยได้ยินเกี่ยวกับเทคนิคการป้องกันตัวของชาวเกาหลีที่ชื่อว่า “ฮับกีโด” ซึ่งเป็นศิลปะการป้องกันตัวชนิดหนึ่งของประเทศเกาหลีที่มีมายาวนาน ฮับกีโด เป็นศิลปะการต่อสู้แบบผสมผสาน ที่เน้นการป้องกันตัวเองที่ใช้การล็อคข้อต่อ ใช้เทคนิคการเตะต่อยและการโจมตีที่โดดเด่น รวมถึงสอนเทคนิคการใช้อาวุธแบบดั้งเดิม อย่างเช่น มีดดาบเชือก (Ssang Juhl Jong), ไม้เท้า (Ji Pang ee), ไม้ขนาดสั้น (Dan

มารู้จัก ปันจักสีลัต (Pencak Silat) จากกีฬาประจำชาติสู่มรดกโลก

เมื่อปลายปี 2019 ยูเนสโกได้ขึ้นทะเบียนมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมนุษยชาติ (Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity) รวม 15 รายการ  ซึ่งหนึ่งในนั้นมีศิลปะการต่อสู้ที่เรียกว่า “ปันจักสีลัต” รวมอยู่ด้วย ศิลปะการต่อสู้ชนิดนี้มีความโดดเด่นอย่างไรถึงทำให้ได้รับการยกย่องเป็นมรดกโลก คุณสามารถหาคำตอบได้จากบทความนี้

ยิวยิตสู (JuJutsu) กีฬาชื่อแปลก ที่แฝงด้วยความแข็งแกรง

ถ้าหากให้นึกถึงกีฬาที่มาจากประเทศญี่ปุ่น แน่นอนว่าผู้คนส่วนใหญ่จะต้องนึกถึงกีฬาอย่างพวกยูโด มวยปล้ำ เป็นต้น น้อยครั้งนักที่จะได้ยินการแข่งขันกีฬาที่ชื่อว่า “ยูยิตสู” หรือที่รู้จักกันในชื่อ Jujitsu เป็นชนิดหนึ่งของศิลปะการต่อสู้ขอญี่ปุ่น วิธีการต่อสู้ที่โดดเด่นนั้นคือการต่อสู้แบบประชิดตัวด้วยลีลาร่างกายที่อ่อนพลิ้ว สามารถเอาชนะคู่ต่อสู้ที่ใช้มือเปล่าและอาวุธสั้นได้เป็นอย่างดี ความเป็นมาอันยาวนานของยิวยิตสู ยิวยิตสูเริ่มขึ้นครั้งแรกในช่วงยุคนาระของญี่ปุ่น เป็นการต่อสู้ที่อยู่ในรูปแบบเดียวกับซูโม่ และเป็นศิลปะการต่อสู้ที่ถูกนำไปใช้ในสนามรบ เพื่อการต่อสู้แบบประชิดตัว ซึ่งรูปแบบการต่อสู้นั้นอาศัยการปัดป้องและการตีโต้กับอาวุธขนาดยาว เช่น ดาบหรือหอก ด้วยกริชหรืออาวุธขนาดเล็กอื่น

โววีนัม ศิลปะการต่อสู้ที่เกิดขึ้นมาจากหลักคำสอนอันดีงาม

ประเทศในแถบเอเชียส่วนใหญ่ก็มักมีศิลปะการต่อสู้เป็นของตัวเอง ประเทศเวียดนามก็เช่นเดียวกัน ศิลปะการต่อสู้ของเวียดนามที่มีชื่อของกีฬามาจากรากศัพท์ชื่อเดียวกับประเทศ นั่นก็คือ “โววีนัม” (Vovinam) จุดเริ่มต้นของศิลปะการต่อสู้ประจำชาติเวียดนาม โววีนัม ถูกคิดค้นโดย Nguen Loc ในปี 1936 แต่ในเวลานั้นยังไม่ได้เป็นที่รู้จักอย่างแพร่หลาย จนกระทั่งในปี 1938 เขาได้ส่งเสริมให้เยาวชนได้เรียนรู้โววีนัม ไปพร้อมกับถ่ายทอดคำสอนเรื่อง “การปฏิวัติของจิตใจ” เข้าไปด้วย

เคล็ดลับความแข็งแรงของชาวจีนที่ได้จากการเล่นกีฬา

ประเทศจีนได้ชื่อว่าเป็นประเทศที่มีประชากรจำนวนมากที่สุดในโลกและมีประวัติศาสตร์อันแสนยาวนานกว่าประเทศอื่น ด้วยขนาดพื้นที่กว้างใหญ่ไพศาล จึงไม่แปลกที่ประเทศจีนจะเป็นแหล่งต้นกำเนิดวัฒนธรรมที่หลากหลาย รวมถึงประเพณี กีฬาที่ยอดเยี่ยมมาตั้งแต่สมัยจักรพรรดิโบราณ การละเล่นต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นตั้งแต่ยุคเก่าก่อนก็กลายมาเป็นรากฐานให้กับกีฬาในสมัยใหม่ อย่างเช่น ฟุตบอล บาสเก็ตบอล เป็นต้น แต่ก็ยังมีกีฬาที่มีจุดกำเนิดจากประเทศจีนอีกหลายอย่างที่ชาวจีนนิยมเล่นกันตั้งแต่ยังเด็ก ซึ่งเป็นกีฬาที่มีทั้งความสนุกและช่วยเสริมสร้างสุขภาพร่างกายให้อีกด้วย 4 กีฬาชั้นยอดจากจีน ที่ยังได้รับความนิยมจนถึงปัจจุบัน แบตมินตัน เป็นเกมกีฬาที่เล่นง่าย ข้อสำคัญคือราคาไม่แพง

ทำความรู้จักกีฬาวูซู กีฬาท้องถิ่นที่ได้รับการยอมรับในระดับนานาชาติ

หากถามว่ารู้จักกีฬาที่ชื่อว่า “วูซู” หรือไม่ หลายคนอาจไม่ค่อยคุ้นหูเท่าไรนัก แต่ถ้าหากได้ยินคำว่า “กังฟู” ก็คงจะร้องอ๋อ พร้อมกับคำตอบว่ารู้จักและเคยได้ยินมาบ้าง แล้วต่อมาก็คงนึกถึงประเทศไหนไปไม่ได้นอกจากประเทศจีน รวมถึงวัดเส้าหลินที่ขึ้นชื่อในเรื่องศิลปะการต่อสู้ในแบบกังฟูหรือวูซูในปัจจุบัน วูซู การต่อสู้ที่ไม่ได้มีแค่ความดุดัน กีฬาวูซู มีต้นกำเนิดจากประเทศจีน มีการพัฒนามาหลายทศวรรษ รูปแบบการสร้างศิลปะที่อาศัยท่วงท่าการดำรงชีวิตของสัตว์ป่า ไม่ว่าจะเป็นการเยื้องย่างร่างกาย การต่อสู้ ผนวกกับปรัชญาการใช้ชีวิตทีพึ่งพิงธรรมชาติจากปรัชญาจีน ใช้การเคลื่อนร่างกายถ่ายเทพลังงาน